Aan de slag met duurzaam ondernemen: Dit is hoe het kan!  

Klimaatverandering, arbeidsomstandigheden, vergrijzing; zo maar wat termen die je kunt associëren met duurzaam ondernemen. Feit is dat het uiteindelijk gaat om het als bedrijf verantwoordelijkheid dragen voor natuur en maatschappij. En die staan nogal onder druk. Hittegolven, overstromingen, klimaatverandering; we merken dagelijks de gevolgen van de inrichting van ons economisch systeem.
 
Bedrijven zijn van oudsher ingericht op snel en goed inspelen op omstandigheden. En nu die snel veranderen, is het tijd dat ze verantwoordelijkheid pakken. MVO Nederland – met tweeduizend bedrijven het grootste duurzame-bedrijvennetwerk van Nederland – gelooft dat bedrijven alleen kunnen blijven ondernemen in een economie die is aangepast is aan de grenzen van die natuur en maatschappij. Duurzaam ondernemen is dus geen nice to have, maar een must-do.
 
Ook goed voor je bedrijf
In het MVO Nederland-netwerk zitten volop duurzame bedrijven. Ze denken in kansen in plaats van hun kop in het zand te steken en te wijzen naar te veel regels of China. Ze laten ook nog eens zien dat het kan: duurzaam ondernemen is niet alleen goed is voor de maatschappij, maar uiteindelijk ook voor henzelf. Want hoewel weinigen dat op voorhand verwachten, is ondernemen vanuit een maatschappelijke verantwoordelijkheid goed te combineren met het behalen van financieel rendement – zeker op de langere termijn. Denk alleen maar aan de toegenomen vraag naar duurzame producten en diensten of het feit dat betrokken bedrijven beschikken over beter gemotiveerde medewerkers en dus een hogere arbeidsproductiviteit.
En natuurlijk, ook de overheid speelt een belangrijke rol in de transitie. Zij bepalen de wet- en regelgeving die duurzaam ondernemen de standaard moet maken. Maar uiteindelijk pleit dat bedrijven niet vrij om passief te blijven geloven in een oude economie die draait om korte termijn geld verdienen. De grote vraag bij bedrijven die voelen dat het anders moet: hoe doe ik dat en waar begin ik?
 
De eerste stap
Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar duurzaam ondernemen begint uiteindelijk met het nemen van de eerste stap. Weet dat iedere stap voorwaarts er één is. En dat je zeker niet in één keer alles goed kunt doen. Je komt er al snel achter dat duurzamer ondernemen niet ‘zomaar een projectje’ is. Mvo vraagt om een wezenlijk andere manier van werken. Er bestaat geen quick fix, noch een geheime toverformule die je bedrijf van de ene op de andere dag duurzaam maakt.
Duurzaam ondernemen betekent dat je stap voor stap zaken in je bedrijfsvoering aanpast. Sommige stappen zijn eenvoudig, zie bijvoorbeeld deze 100 mvo-tips op www.mvonederland.nl/tips-en-tools/100-tips-om-te-starten-met-mvo. 

Vooruitgang
Andere stappen zijn wat lastiger. Maar als je het serieus aanpakt, zie je snel vooruitgang. Belangrijk daarbij is om te weten waarom je eigenlijk wilt duurzaam ondernemen: wat is de onderliggende motivatie? Komt die puur uit je hart of leggen je aandeelhouders of je klanten het je op? Komt het door wetgeving als de CRSD, de ontbossingswet of de CSDDD (www.mvonederland.nl/dit-zijn-de-nieuwe-internationale-wetten-en-regels-waar-je-als-duurzame-ondernemer-van-moet-weten)? Wil je het doen omdat het je op lange termijn voorsprong geeft op de concurrentie? Of is het meer een drang die je voelt in je hart?
 Denk erover na en presenteer je argumenten aan het management. Of maak een statement op je website. Zo breng je de discussie op gang en scherp je je verhaal verder aan. Als je goed kunt uitleggen waarom je iets wilt, overtuig je personeel, klanten en leveranciers eenvoudiger om mee te doen.
 
Kies een kartrekker…
Actieve steun van het hoogste niveau is onmisbaar. Kies daarom iemand die mvo binnen jouw onderneming gaat doorvoeren. Maar leg niet álle verantwoordelijkheid bij één persoon – uiteindelijk heb je alle afdelingen en expertises nodig. Stel dat je duurzamere koffie wilt schenken, stem dat dan af met de inkoopafdeling of facilitaire zaken. De eerste keer doe je dat in nauw overleg, maar duurzame catering inkopen hoort op lange termijn natuurlijk niet bij de mvo-verantwoordelijke te liggen.
 
… en je prioriteiten
Wat wil je veranderen? Je kunt niet alles tegelijk doen. En voor sommige aspecten heb je geen flauw idee waar te beginnen. Maak een analyse van je verbeterpunten. En begin met quick wins zoals koffie, printer, verlichting, verwarming, koeling en catering. Voor dit soort standaardsituaties zijn standaardoplossingen. Zoek uit wanneer je contracten met leveranciers aflopen en kies bij de volgende inkoopronde voor duurzamere varianten. Check op www.goedekoffie.nl welke koffiemerken duurzaam zijn.
 
NEx-thema's
Daarna pak je je kernactiviteiten aan: het belangrijkste aandachtspunt. Dit is ook meteen het lastigste deel van je strategie, want ieder bedrijf is anders. Bespreek elk van de zeven NEx-thema's (zie kader en www.mvonederland.nl/nex-check-landing) met de medewerkers die het meest betrokken zijn en inventariseer zo veel mogelijk kansen voor verbetering. Ook knelpunten zijn belangrijk om op te schrijven. Het maakt niet uit als het niet gelijk is verdeeld over de thema’s – als je op twee of drie thema’s stappen kunt zetten heb je al vooruitgang geboekt. Benoem zo mogelijk ook concrete doelstellingen. In het begin mag dat best met de natte vinger, maar als je een stap verder bent moet je overstappen naar SMART-geformuleerde targets.
 
Doe de NEx-check
Met deze stappen ben je al een heel eind op weg naar een duurzamer bedrijf. Wil je meer sturing? MVO Nederland ontwikkelde de NEx-check: een toegankelijke online test om te bepalen hoe jij scoort op de zeven thema’s. In tien minuten krijg je een eerste indruk van waar jou prioriteiten liggen.
 
De totaalscore en scores per thema gebruik je bovendien om intern draagvlak te creëren voor verduurzaming. Daarnaast krijg je op elk thema relevante links naar stappenplannen, events en projecten om aan de slag te gaan. Doe de NEx-check op de website van MVO Nederland: www.mvonederland.nl/nex-check-landing.


De Nieuwe Economie Index
Veel bedrijven en ondernemers die willen verduurzamen zijn zoekend. Duurzaamheid is tenslotte zo’n breed begrip. Dus pakte MVO Nederland in 2020 de handschoen op en bepaalde zeven thema’s van een nieuwe, duurzame economie: nieuwe rijkdom, echte prijzen, transparante ketens, inclusief ondernemen, groene energie, biodiversiteit en circulaire economie.
 We onderzoeken jaarlijks hoe het met de economie gaat op deze zeven thema’s. De gemiddelde score vormt de Nieuwe Economie Index (NEx). De NEx van 2024 stond op 17,5 procent. Sinds 2020 – toen de NEx op 12,1 procent stond – neemt de NEx elk jaar toe, maar het tempo waarop neemt af.